Adwokat kościelny

Adwokat kościelny – czy to zwykły czy niezwykły adwokat? Czym się zajmuje? Jak może pomóc? Jak go dobrze wybrać?

Znawca prawa kanonicznego

W Polsce istnieje wiele wydziałów prawa lub wydziałów prawa i administracji i tylko trzy wydziały prawa kanonicznego. Już to wskazuje na różnicę pomiędzy zwykłym wykształceniem prawniczym a wykształceniem kanonistycznym.

Kanonista, a więc znawca prawa kanonicznego, a w tym adwokat kościelny, to absolwent Wydziału Prawa Kanonicznego. Może się on wylegitymować tytułem naukowym licencjata kościelnego w zakresie prawa kanonicznego. Jest to stopień obcy prawu polskiemu, ale znany szkolnictwu wyższemu krajów anglosaskich i uczelniom kościelnym. Stopień ten jest usytuowany pomiędzy magistrem (bakalaureatem) a doktorem. Jest to więc stopień wyższy od magistra.

Prawnik państwowy a prawnik kościelny

Poza ukazaną już różnicą w wykształceniu istniejącą pomiędzy prawnikiem państwowym a prawnikiem kościelnym, należy wskazać na wynikającą stamtąd różnicę w doświadczeniu zawodowym. Prawnik kościelny wyspecjalizowany jest w procesach kościelnych, a państwowy w państwowych. Dlatego też prawnik kościelny jest niekompetentny w procesach państwowych i odwrotnie: prawnik państwowy w procesach kościelnych.

Niestety zdarza się, że prawnicy państwowi łasi na wynagrodzenie wynikające z asystencji prawnej przy rozwodzie kościelnym, podejmują się zlecenia. To właśnie przed nimi przestrzega większość sądów kościelnych w Polsce. Osoby te nie mają żadnych uprawnień do występowania w sądach kościelnych jako adwokaci. W większości przypadków nie dysponują też one wystarczającą wiedzą z zakresu prawa kanonicznego. Żądając bezpodstawnie bardzo wysokich opłat za swoje usługi, niejednokrotnie nieuczciwie wykorzystują czyjeś szczere pragnienie rozwiązania trudnych spraw. Praktyka sądowa wykazuje zresztą też na to, że tego rodzaju „pomoc” nie wiele się przydaje, a uciekanie się do proponowanych przez takie osoby środków rodzi uzasadnione podejrzenia o chęć nieuczciwego osiągnięcia pożądanego wyroku.

Dla Państwa bezpieczeństwa i uzyskania fachowej porady zaleca się zawsze żądać od osób oferujących pomoc z zakresu prawa kanonicznego przedłożenia dokumentów, w tym także dekretów arcybiskupów lub biskupów, świadczących o posiadanych kwalifikacjach i uprawnieniach.

Adwokat kościelny a proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa

W czym adwokat kościelny może pomóc w procesie zmierzającym do stwierdzenia nieważności małżeństwa kościelnego? Na to pytanie postaramy się odpowiedzieć poniżej.

I etap – przedprocesowy

Pierwszym zadaniem adwokata kościelnego jest, o ile to możliwe, działanie na korzyść pogodzenia małżonków, czyli mediacja.

Na etapie przedprocesowym adwokat kościelny konsultuje sprawę z Klientem. Na podstawie przeprowadzonej konsultacji (osobistej, telefonicznej, a najczęściej via e-mail) ustala czy istnieją podstawy prawne do wniesienia sprawy o orzeczenie nieważności małżeństwa kościelnego, czyli tzw. „rozwodu kościelnego”. Jeśli takie podstawy istnieją, wskazuje na konkretne tytuły nieważności małżeństwa, to znaczy na powody, czy też przesłanki, dla których małżeństwo być może zostało nieważnie zawarte.

Adwokat kościelny określa właściwości sądu, czyli wskazuje na trybunały (sądy), przed którymi dana sprawa mogłaby się toczyć. Jeśli zachodzi taka potrzeba może także świadczyć pomoc w zakresie ustalenia miejsca zamieszkania strony pozwanej.

Po stwierdzeniu istnienia podstaw do wniesienie sprawy oraz określeniu tytułów nieważności małżeństwa oraz właściwości sądu, a także ustaleniu miejsca zamieszkania strony pozwanej, adwokat kościelny sporządza skargę powodową, czyli pozew, zwany czasami wnioskiem o orzeczenie nieważności małżeństwa, czyli tzw. „rozwodu kościelnego”.

II etap – procesowy

1.Wprowadzenie sprawy

Podobnie, jak w przypadku etapu przedprocesowego, adwokat kościelny zawsze służy swojemu Klientowi radą poprzez konsultację sprawy (osobiście, telefonicznie, a najczęściej via e-mail). Może w imieniu reprezentowanej strony złożyć skargę powodową we właściwym sądzie kościelnym. Takie uprawnienie przysługuje adwokatowi kościelnemu na mocy udzielonego mu uprzednio pełnomocnictwa. Na podstawie tegoż samego pełnomocnictwa reprezentuje stronę w procesie. W razie odrzucenia przez Sąd złożonego pozwu, sporządza rekurs przeciwko odrzuceniu skargi powodowej do sądu apelacyjnego. Jeśli adwokat kościelny reprezentuje stronę pozwaną sporządza skargę wzajemną, czyli odpowiedź na pozew strony powodowej. Po zaproponowaniu przez Sąd przedmiotu sporu sporządza odpowiedź na zaproponowaną formułę wątpliwości.

2.Instrukcja sprawy

Adwokat kościelny służy pomocą w doborze materiału dowodowego, w tym w wyborze świadków. Sporządza wnioski dowodowe oraz wnioski procesowe. W razie potrzeby i na prośbę Klienta zapoznaje strony oraz świadków ze strukturą i tokiem przesłuchań w sądzie kościelnym. Przygotowuje propozycje pytań do przesłuchania świadków i stron. Alternatywnie adwokat kościelny może być obecny podczas przesłuchania stron i świadków – ta praktyka jest jednak rzadka ze względu na wcześniejsze przygotowanie i przesłanie do Sądu pytań. Podobnie jak w przypadku stron i świadków, przygotowuje kwestie do badania biegłego sądowego, jeśli taki bierze udział w procesie małżeńskim. Po wykonaniu przez biegłego ekspertyzy, adwokat kościelny sporządza uwagi do opinii biegłego.

3.Dyskusja sprawy

Adwokat kościelny w czasie publikacji akt zapoznaje się z aktami sprawy i na ich podstawie sporządza głos obrończy (mowę końcową). Ponadto sporządza replikę na głos obrończy strony przeciwnej oraz na uwagi przedwyrokowe obrońcy węzła małżeńskiego.

III etap – poprocesowy

Adwokat kościelny, jeśli istnieje taka konieczność, zgłasza wniesienie apelacji do Sądu I instancji oraz sporządza poparcie apelacji do Sądu II instancji. Jeśli zachodzą odpowiednie okoliczności sporządza skargę o nieważność wyroku. Adwokat kościelny sporządza wniosek o usunięcie klauzuli wyrokowej, jeśli taka występuje.